Zjawisko bezdomności jest problemem
ogólnoświatowym, istniejącym od zawsze, w szczególności w dużych miastach. Według Ustawy o pomocy społecznej, za osobę
bezdomną uznaje się „osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w
rozumieniu przepisów o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych i
nigdzie niezameldowaną na pobyt stały w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności
i dowodach osobistych”. Według M. Porowskiego (1995) zaś, „bezdomność można
określić jako względnie trwałą sytuację człowieka pozbawionego dachu nad głową
i nie posiadającego własnego mieszkania”. Bezdomność określana jest jako
przejaw marginalizacji społecznej, wynikający głównie z ubóstwa, niekorzystnej sytuacji
politycznej i ekonomicznej, a także różnego rodzaju kataklizmów. Innymi
czynnikami, pogłębiającymi ten problem jest stale zwiększająca się stopa bezrobocia,
brak dostatecznej ilości mieszkań oraz wzrost cen mieszkań czynszowych, czy też
zjawiska patologiczne, takie jak alkoholizm lub przestępczość. Problem
bezdomności dotyczy ludzi pochodzących z różnych środowisk społecznych,
dotykając szczególnie tych o najniższych dochodach, którzy doświadczyli
niepowodzeń życiowych, czy rodzinnych dramatów. [Wilson
I., Bezdomność jako kryterium ubóstwa, Warszawa 1988]
Z problemem bezdomności zmagają się dziś wszystkie
kraje na świecie, bez względu na to, czy są państwami biednymi, czy bogatymi.
Wielkość i zasięg przestrzenny tego zjawiska w polskich miastach, jest jednak
bardzo trudny do określenia. Wynika to przede wszystkim z braku jednoznacznej
definicji bezdomności, a także trudności w pozyskiwaniu dokładnych danych
liczbowych. Na podstawie badań przeprowadzonych w roku 2002 ustalono, że w
Polsce żyje około 60-70 tysięcy osób bez stałego miejsca zamieszkania, jednak
ze względu na złożoność tego zjawiska, uzasadnione jest również określenie
liczby bezdomnych na około 350 tysięcy - jeśli weźmiemy pod uwagę ludzi
bezdomnych jedynie okresowo. [Olech Piotr, Charakterystyka sytuacji Polski w
kontekście badania problematyki bezdomności, 2010] Szacuje się, że największy
odsetek bezdomnych zanotowano w województwach: mazowieckim, dolnośląskim,
zachodniopomorskim, śląskim i pomorskim. Najmniej bezdomnych przebywa zaś w
województwie świętokrzyskim, podlaskim i opolskim. [http://prawo.rp.pl]
Zjawisko bezdomności ma charakter zurbanizowany i
dotyczy głównie dużych aglomeracji miejskich. Osoby bezdomne migrują każdego
roku do największych miast w Polsce, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Wynika
to zapewne z faktu, iż jest to okres najbardziej uciążliwy, kiedy to organizm
narażony jest na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych. Bezdomni
migrując do większych jednostek osadniczych liczą na wsparcie i pomoc ze strony
społeczeństwa, a także na znalezienie tymczasowego dachu nad głową,
gwarantującego schronienie przed
wyziębieniem organizmu. Kolejnym powodem migracji bezdomnych do miast,
jest fakt, iż istnieje tam dużo większa możliwość żebractwa. W metropolii znacznie
łatwiej jest zarobić na przetrwanie, czy zdobyć alkohol. Błędne jest jednak pojmowanie
bezdomnego jako człowieka, żyjącego jedynie z żebrania. Wśród tej społeczności
są również osoby pracujące, ale mające tak znikome dochody, iż nie pozwalają im
one na zapewnienie stałego miejsca zamieszkania dla siebie i rodziny. Bezdomny
w dużym mieście jest także bardziej anonimowy, a na swojej drodze spotkać może
ludzi, o podobnym przysposobieniu do życia.
System pomocy bezdomnym w polskich miastach wciąż nie
funkcjonuje prawidłowo, przez co skala tego zjawiska stale się powiększa. Największym
wsparciem dla osób zmagających się z bezdomnością, jest pomoc organizacji
pozarządowych. W Polsce istnieje także sieć placówek, oferujących pomoc bezdomnym,
jednak nie wszyscy wyrażają chęć korzystania z tego typu opieki. Placówkami
takimi są między innymi: noclegownie, schroniska dla bezdomnych, domy dla
samotnych matek, czy też hostele pomocy społecznej. Swoją pomoc oferują także
placówki niestacjonarnej pomocy bezdomnym, takie jak: przychodnie lekarskie dla
bezdomnych, jadłodajnie, punkty pomocy sanitarnej, a także łaźnie i punkty
wydawania żywności i leków.
Zjawisko bezdomności w polskich miastach, jest obecnie
problemem masowym. Zadaniem władz publicznych powinno być zatem podejmowanie
wszelkich działań, zmierzających do ujednolicenia systemu pomocy społecznej. Niezbędna
jest także interwencja wyspecjalizowanych instytucji, jak również całego
społeczeństwa.
Bibliografia:
Porowski M., Bezdomność - obraz zjawiska i populacji ludzi
bezdomnych, w: Pedagogika społeczna,
Warszawa, 1995
Wilson I.,
Bezdomność jako kryterium ubóstwa, Warszawa 1988
Olech Piotr, Charakterystyka sytuacji Polski w kontekście
badania problematyki bezdomności, 2010
Włodarczyk S, Zjawisko bezdomności w opinii podopiecznych
schroniska św. Brata Alberta w Bielicach, 2010
http://prawo.rp.pl
http://wyborcza.pl
http://asiasi.wordpress.com
http://www.nik.gov.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz