Osiedlem
zamkniętym nazywamy taki typ osiedla, który odgrodzony jest od przestrzeni
publicznej murem lub płotem. Zazwyczaj jest to zespół nowoczesnych budynków o
wysokim standardzie z wyodrębnioną przestrzenią półpubliczną. Osiedla te są
bardzo dobrze strzeżone zarówno przez system monitoringu, jak i firmę
ochroniarską. Zamieszkiwane są głównie przez ludzi o podobnym statusie
materialnym i społecznym, co często prowadzi do fikcyjnego poczucia wspólnoty.
Najczęstszymi powodami zamieszkiwania na osiedlu zamkniętym są bezpieczeństwo i
prestiż. Zjawisko występowania gated
communities w Polsce jest coraz bardziej powszechne, przykładem może być miasto
Łódź, gdzie wyróżnione zostały dwa typy osiedli zamkniętych.
Pierwszy
z typów – kondominium, czyli osiedle zamkniętych apartamentowców znajdują się
przeważnie w centrum miasta. Można je także spotkać wewnątrz istniejących osiedli o
charakterze otwartym. Budynki mają
prostą i funkcjonalną konstrukcję, najczęściej w kształcie litery „U”. Część
zamknięta zazwyczaj przylega do drogi, zaś część otwarta odizolowana jest od
otoczenia za pomocą pasa zieleni, muru lub płotu. Średni metraż takich mieszkań
wynosi 60-80 m2. Przykładami kondominiów są niewątpliwie osiedla
zlokalizowane w dzielnicy Widzew przy ul. Oleńki Bilewiczówny 1/3, Kazimierza
Odnowiciela 14/16 oraz Zakładowej 76/78
[1].
Drugi
typ – zamknięte, zindywidualizowane wielobudynkowe zespoły mieszkalne podzielić
można na zespoły wolnostojących domów jednorodzinnych, zespoły domów szeregowych
oraz zespoły wielopiętrowych budynków mieszkalnych. W przeciwieństwie do
kondominiów ten typ osiedli zamkniętych najczęściej zlokalizowany jest na
obrzeżach miasta. Ulice wewnątrz zespołów mieszkalnych bardzo często są
własnością mieszkańców danego osiedla, co powoduje wykluczenie pozostałych osób
z możliwości użytkowania drogi. Na osiedlach domów jedno- i dwurodzinnych
dochodzi również do „podwójnego grodzenia” – ogrodzenie istnieje nie tylko
dookoła osiedla, ale również rozdziela poszczególne budynki. Zindywidualizowane
wielobudynkowe zespoły mieszkalne można spotkać m.in. na Bałutach (Osiedle
Kaczeńcowe, Osiedle Słoneczny Park), w dzielnicy Górna (Osiedle Ruda Beczkowa,
Osiedle 1 Maja), a także na Polesiu, przy ul. Łyżwiarskiej i Kolarskiej [1].
Mimo dużego zainteresowania gated
communities w Łodzi niewątpliwym zwycięzcą pod względem ilości grodzonych
osiedli jest Warszawa. W 2008 roku było ich już ponad 400 a liczba ta
sukcesywnie rośnie [2]. Warszawskie osiedla zamknięte zlokalizowane są nie
tylko w centrum i na obrzeżach jak to miało miejsce w Łodzi, ale także w
dzielnicach leżących pomiędzy. Warto także wspomnieć, ze Warszawa jest jedynym
miastem w Polsce, gdzie grodzone są budynki Towarzystwa Budownictwa
Społecznego. Duża ilość osiedli zamkniętych w stolicy spowodowała, że miasto
stało się swoistym labiryntem i występują trudności w swobodnym poruszaniu się
[3].
Podsumowując, problem osiedli
zamkniętych w Polsce jest coraz bardziej popularny. Jak można zauważyć
występuje on nie tylko w stolicy, ale także w mniejszych metropoliach, np. we
wspomnianej wcześniej Łodzi Mieszkanie na osiedlach grodzonych jest pewnego
rodzaju próbą wykupienia sobie bezpieczeństwa, niestety według badań właśnie w
tych częściach miasta dochodzi do najczęstszych włamań [4]. Przy tak dużej
ilości gated communities może dojść wkrótce do całkowitego zaniku wszelkich
relacji pomiędzy ludźmi.
Bibliografa:
[1]
Tobiasz-Lis P., 2011, „Osiedla
grodzone w Łodzi. Przyczyny i konsekwencje zjawiska”, s. 99-130
[2] http://www.rozbrat.org/kultura/ksiazki/634-osiedla-grodzone-w-polsce-analiza-dyskursu
(dostęp z dn. 10.12.2015r.)
[3]
Sikorska P, 2010, Przestrzeń otwarta miasta pod presją rozwoju: przyczyny
zjawiska i kierunki działań naprawczych: przypadek Mazowsza, s. 168-170
[4]
http://nowyobywatel.pl/2011/07/27/a-mury-rosna/ (dostęp z dn. 10.12.2015r.)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz