Anna Głyżewska

Klaudia Godyń

  

Postrzeganie Oruni w kontekście poczucia bezpieczeństwa. Stereotypy i ocena mieszkańców.

Tematem niniejszej pracy jest postrzeganie wybranej dzielnicy w kontekście poczucia bezpieczeństwa. Do analizy został wybrany przykład jednej ze starszych dzielnic Gdańska – Orunia. Praca ta opiera się na kompleksowym opracowaniu o charakterze badawczym dotyczącym Oruni. Opracowanie to stanowi „Analiza Oruni w percepcji mieszkańców.” Dokument ten został wydany we wrześniu 2012 roku. Z racji tego, że dzielnica ta jest negatywnie odbierana przez społeczeństwo, założeniem pracy jest zbadanie przyczyn i ewentualne obalenie podstaw do tego typu stereotypów na temat tej dzielnicy. W Gdańsku jest kilka dzielnic postrzegany negatywnie, natomiast Orunia jest jedną z pierwszych wymienianych w tej kategorii (po Dolnym Wrzeszczu, Brzeźnie oraz Nowym Porcie). Analiza dokumentu oraz własne doświadczenia pozwoliły na obszerne zbadanie tego problemu oraz ocenienie stereotypów wytworzonych przez mieszkańców Gdańska na temat bezpieczeństwa Oruni.

Temat bezpieczeństwa bezpośrednio dotyczy każdego człowieka. Poczucie bezpieczeństwa jest jedną z podstawowych potrzeb ludzkich. Bezpieczeństwo jest naczelną potrzebą człowieka i grup społecznych, jego brak wywołuje niepokój i poczucie zagrożenia. Ludzie szukając mieszkania czy stancji zasięgają opinii na temat różnych dzielnic. Interesuje ich cena, dostęp do komunikacji, dostęp do usług, ale również ocena bezpieczeństwa danego miejsca. Człowiek automatycznie próbuje oddalić się od miejsc patologicznych czy o złej reputacji , aby się nie narażać. Nie można jednak wyłącznie zasięgać opinii u przypadkowych osób. Większość przekazuje stereotypowe informacje. Bardzo prawdopodobne, że nie mieli okazji, aby w ogóle w swoim żuciu odwiedzić dane miejsce. Aby otrzymać rzetelną opinie należy się również zapoznać z tym co myślą ludzie zamieszkujący daną dzielnicę. Ich zdanie jest najbardziej wiarygodne, bo na co dzień mają okazję przebywać w określonym miejscu. Analiza o którą oparta jest praca, jasno przedstawia dane na temat bezpieczeństwa w omawianej dzielnicy. Szczegółowe informacje i wnioski znajdują się w dalszej części eseju.

Aby oceniać dzielnice, pod względem jej bezpieczeństwa i postrzegania przez mieszkańców, należy przede wszystkim zapoznać się najpierw z jej strukturą i historią. Według podziału miasta Gdańska na jednostki pomocnicze (osiedla, dzielnice) Orunia  jest postrzegana jako jedna dzielnica razem ze Świętym Wojciechem oraz Lipcami. Potocznie używany jest wyłącznie człon Orunia. Jest położona na południe od Centrum miasta. Od zachodu graniczy z dzielnicą Chełm, od wschodu z Olszynką oraz od północy ze Śródmieściem. Od południa graniczy z gminą Pruszcz Gdański. Zamieszkuje ją 15867 mieszkańców. Jako nazwa wsi, nazwa Orunia była używana już ok. XII wieku. W 1905 liczba mieszkańców wsi przekroczyła 10 000. W okresie Wolnego Miasta Gdańska dzielnica była znaczącym skupiskiem ludności Polskiej - osiedlali się tutaj Kaszubi i Kociewiacy szukający pracy w Gdańsku. W roku 1933 Orunia została przyłączona do Gdańska jako dzielnica. Większość mieszkańców Gdańska posługuje się podziałem Oruni na Górną i Dolną. Jest to spowodowane potrzebą rozróżnienia historycznej Oruni od nowo wybudowanej części dzielnicy. Nowe budynki powstały w latach 90. Dwudziestego wieku na wzgórzach i swoją zabudową przypomina sąsiedni Chełm. Jednak nazwy Orunia Dolna i Górna nie są wprowadzone do oficjalnego podziału administracyjnego Gdańska. Orunia spełnia głównie 2 funkcje: osiedla mieszkaniowego oraz osiedla przemysłowego.

          Niewątpliwie, na postrzeganie dzielnicy przez mieszkańców w kontekście bezpieczeństwa istotną rolę odgrywa przestępczość i jakość jej niwelowania. Z analizy w raporcie wynika, że istnieją rejony o znaczącej liczbie przestępstw głównie na tle kradzieży mienia. Wyróżnia się szczególnie jeden taki rejon - Trakt Św. Wojciecha, w którym wystąpiło w ciągu roku 241 zdarzeń przestępczych, co stanowi ok. 70 % zdarzeń w całej Oruni. Jak wynika z danych policji sprawcami wykroczeń na Oruni są nierzadko sami Orunianie (ok. 15%). Można się domyślać, że negatywne odczucia mieszkańców w kwestii bezpieczeństwa dzielnicy, są spowodowane głównie zdarzeniami występującymi w rejonie Traktu, przez który codziennie przemieszczają się Orunianie. Jest to główna ulica w Oruni, łącząca Pruszcz Gdański z Gdańskiem, w związku z tym poziom bezpieczeństwa mieszkańców podczas drogi do pracy, czy szkoły istotnie rzutuje na ich ogólne poczucie bezpieczeństwa w dzielnicy.

Kolejnym istotnym czynnikiem mającym znaczący wpływ na odbiór dzielnicy przez mieszkańców jest poziom bezrobocia. Stan bezrobocia w tej dzielnicy nie jest bardzo wyróżniający się na tle miasta. Choć najwyższe bezrobocie występuje wśród młodych osób, które nie pracując i nie ucząc się szukają rozwiązań wolnego czasu np. poprzez zakładanie band itp., co wpływa negatywnie na wizerunek dzielnicy. 

Badanie, które zostało opisane w raporcie dotyczy m. in. oceny jakości życia w Oruni. Przeprowadzono ankietę wśród mieszkańców, z której wynika:

·         Większość respondentów była zadowolona z dzielnicy, w której mieszkają (64,6%). Zdecydowanie niezadowolonych było 14% badanych. Mimo deklarowanego bliskiego związku z dzielnicą ponad połowa respondentów wybrałaby Orunię ponownie jako miejsca swojego zamieszkania.

·         Większość respondentów chętnie wskazywała miejsca ich zdaniem wyjątkowe i warte pokazanie przyjezdnym – aż 80% badanych wymieniło przynajmniej jedno z takich miejsc.

·         Respondenci są świadomi tego, że ich dzielnica jest postrzegana bardzo negatywnie przez pozostałych mieszkańców Gdańska, jednak nie zgadzają się z tym. Odpowiedzi bardzo dobrze i celująco w ogóle się nie pojawiły, a tylko 2% uznało, że opinia jest dobra.

·         Respondenci zostali poproszeni o to, aby ocenić na skali szkolnej od niedostatecznie do celująco szereg wybranych aspektów decydujących o jakości życia w danej dzielnicy. Sferą ocenioną nisko, na poziomie dwa z plusem jest poziom bezpieczeństwa, a więc skuteczność działań policji i straży miejskiej czy osobiste poczucie zagrożenia chuligaństwem, rozbojami czy kradzieżą.

·         ”Brud. Za mało śmietników, mało patroli zajmujących się chuliganami, a nie babcią z pieskiem.” – przykładowa wypowiedź mieszkańca w ankiecie na temat jakości życia na Oruni.

        Ankieta jasno zilustrowała to, iż Orunia nie należy do niebezpiecznych dzielnic Gdańska. Osoby zamieszkujące Orunię w większości wyrażały się bardzo pozytywnie na temat zamieszkałej dzielnicy. Stereotypy krążą głównie wśród osób niezamieszkujących okolice Traktu Św. Wojciecha. Postrzeganie dzielnicy jako niebezpiecznej wiąże się przede wszystkim ze wskaźnikiem popełnianych przestępstw na trasie Pruszcz Gdański – Gdańsk.

Źródła:

1.      „Orunia w percepcji mieszkańców. Raport z badań”, Gdańsk, wrzesień 2012.